Αϋπνία – Τρόποι να την καταπολεμήσεις !

Αϋπνία : Βασικά αίτια

Η αϋπνία θεωρείται η πιο βασική και πιο διαδεδομένη διαταραχή του ύπνου και … όχι άδικα (αφού φαίνεται να βασανίζει μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, και πιο συγκεκριμένα περίπου το 1/3 αυτού !!!). Τα περισσότερα άτομα έχουν αντιμετωπίσει έστω για μια φορά στη ζωή τους ένα (για κάποιο χρονικό διάστημα) προβλήματα αϋπνίας, που τις περισσότερες φορές ευθύνονται σε ψυχολογικούς παράγοντες όπως το αυξημένο στρες, το άγχος, η στεναχώρια και η θλίψη.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Ως αϋπνία χαρακτηρίζεται η κατάσταση εκείνη ενός ατόμου, που αδυνατεί να κοιμηθεί επαρκώς, με αποτέλεσμα τελικά να αντιμετωπίζει σημαντικές συνέπειες δυσλειτουργικότητας ο οργανισμός του.

Εκτός από αυτή την αϋπνία όμως, ένα άτομο, μπορεί να αντιμετωπίσει μεμονωμένα περιστατικά αϋπνίας, τα οποία μπορεί να οφείλονται σε άλλους παράγοντες, όπως :

• η υπερκατανάλωση αλκοόλ
• η υπερκατανάλωση καφεΐνης
• το άγχος για κάτι συγκεκριμένο
• ο πόνος
• η καούρα ή το φούσκωμα

Στην περίπτωση αυτή, αναφερόμαστε σε ένα μεμονωμένο περιστατικό αϋπνίας, που δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας.

ΠΡΟΣΟΧΗ : Η αϋπνία θα πρέπει να σας ανησυχήσει όταν αρχίζει να κάνει συχνότερη την εμφάνισή της, και από περιστασιακό φαινόμενο αρχίζει να γίνεται τακτικό ή και μόνιμο ! Στην περίπτωση αυτή απευθυνθείτε σε έναν ειδικό !

Πώς καταλαβαίνω ότι αντιμετωπίζω πρόβλημα αϋπνίας ;

Νο 1 : Κάνετε διακεκομμένο ύπνο (δηλαδή ξυπνάτε αρκετά συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας).

Νο 2 : Ξυπνάτε πάρα πολύ νωρίς το πρωί (χωρίς να υπάρχει λόγος).

Νο 3 : Αντιμετωπίζετε μεγάλη δυσκολία στο να αποκοιμηθείτε το βράδυ.

Νο 4 : Νιώθετε ατονία και κούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Νο 5 : Αντιμετωπίζετε πρόβλημα συγκέντρωσης.

Νο 6 : Έχετε υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Νο 7 : Έχετε σημάδια ευερεθιστότητας και εκνευρισμού.

Νο 8 : Εμφανίζετε κυκλοθυμία.

Νο 9 : Παρουσιάζετε μειωμένη όρεξη.

Νο 10 : Δυσκολεύεστε να φέρετε εις πέρας (σε αντίθεση με άλλοτε) αυτό με το οποίο καταπιάνεστε.

Μπορεί η αϋπνία να είναι κληρονομική ;

Υπάρχει περίπτωση να οδηγήσει στον θάνατο ένα άτομο ;

Τι πρέπει να γνωρίζω για την αϋπνία ;

Δύο αδέρφια από την Αυστραλία φαίνεται πως κληρονόμησαν μια εξαιρετικά σπάνια και σοβαρή πάθηση, που ως συνέπεια είχε μόνιμη αϋπνία. Τα δύο αδέρφια έχασαν εξαιτίας της συγκεκριμένης ασθένειας σταδιακά τον ύπνο τους (μέχρι που στο τέλος δεν κατάφερναν ΚΑΘΟΛΟΥ να κοιμηθούν), γεγονός που εξασθένησε μέχρι θανάτου τον οργανισμό τους.

ΠΡΟΣΟΧΗ : Η ασθένεια που κληρονόμησαν τα δύο αδέρφια είναι πολύ σπάνια (προσβάλλει περίπου ένα στα 10.000.000 άτομα) και οφείλεται στη συσσώρευση παθολογικών πρωτεϊνών σε ένα σημείο του εγκεφάλου (στον θάλαμο).

Πρέπει σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε, πως στον θάλαμο του εγκεφάλου πραγματοποιούνται πολύ σοβαρές διεργασίες που σχετίζονται με :

• την θερμοκρασία του σώματος
• τον ρυθμό της καρδιάς
• την αρτηριακή πίεση
• την ορμονολογική κατάσταση

Οι αλλαγές αυτές που πραγματοποιούνται στον θάλαμο του εγκεφάλου λόγω της ασθένειας, είναι αυτές που ευθύνονται και για την εξαιρετικά σοβαρή περίπτωση μόνιμης αϋπνίας που αντιμετώπισαν τα δύο αδέρφια πριν χάσουν τελικά τη μάχη με το θάνατο.

Τα άτομα που πάσχουν από αυτή τη συγκεκριμένη σπάνια νόσο, συνήθως υποφέρουν και από τα ακόλουθα συμπτώματα :

• ταχεία απώλεια βάρους
• έντονο άγχος
• παραισθήσεις
• έντονη εφίδρωση
• σπασμούς
• άνοια

Πώς να αντιμετωπίσεις την αϋπνία;

Υπάρχουν φάρμακα που είναι πολύ αποτελεσματικά και μπορούν να βοηθήσουν στο πρόβλημα της αϋπνίας. Κάποια χορηγούνται σε άτομα που έχουν μοναδικό σύμπτωμα την αϋπνία και άλλα σε άτομα με υποκείμενες διαταραχές όπως κατάθλιψη ή αγχώδη διαταραχή που έχουν ως συνέπεια την αϋπνία.

Τα φάρμακα αυτά είναι :

• οι βενζοδιαζεπίνες (ηρεμιστικά χάπια)

Είναι υπνωτικά που χορηγούνται για λίγο χρονικό διάστημα (βραχείας δράσης) και σε μικρές δόσεις. Αυτά ωθούν τον οργανισμό να κοιμηθεί 4-5 ώρες συνεχόμενα και να συνεχίσει μετά κανονικά τη διαδικασία του ύπνου του.

Κάποιες παρενέργειες που μπορεί να παρατηρηθούν είναι υπνηλία ,μειωμένα αντανακλαστικά ,δυσκολία στην οδήγηση ή στην συγκέντρωση. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να παρατηρηθούν και την επόμενη μέρα.

Η παράταση της χρήσης τους πέρα από το χρονικό όριο που έχει συστήσει ο ιατρός θα φέρει αρνητικά αποτελέσματα όπως εθισμό και ανικανότητα στην διακοπή του με ολοένα ανάγκη για αύξηση της δόσης.

Η σωστή χρήση του γίνετε μόνο με τις υποδείξεις του θεράποντα ιατρού όπως και η διακοπή του που πρέπει να γίνει σταδικά και ελεγχόμενα.

Υπάρχουν και υπνωτικά χάπια μακράς δράσης τα οποία είναι κυρίως αγχολυτικά.

• οι μη βενζοδιαζεπίνες

Είναι νέας τεχνολογίας υπνωτικά χάπια που μοιάζουν με τις βενζοδιαζεπίνες αλλά με πιο λίγες παρενέργειες.

• τα αντικαταθλιπτικά χάπια (αντιψυχωτικά)

Εάν το άτομο πάσχει από κάποια ψυχοσωματική διαταραχή θα έχουν μεγάλη ανταπόκριση τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα γιατί στοχεύουν στην ρίζα του προβλήματος. Οι παρενέργειες είναι γενικά μικρές και ανάλογα την αγωγή και ο εθισμός ανύπαρκτος. Βασική παρενέργεια είναι και εδώ η υπνηλία.

Προσοχή :

1. Κανένα φάρμακο δεν λαμβάνεται χωρίς την έγκριση του ειδικού γιατρού. Η δοσολογία και η συχνότητα καθορίζεται μόνο από εκείνον ανάλογα με το ιστορικό του ασθενή και την αιτία της αϋπνίας.
2. Ενημερώνετε τον γιατρό σας για την εξέλιξη της πορείας σας είτε είναι θετική είτε αρνητική.
3. Σε καμία περίπτωση δεν χρησιμοποιούμε φάρμακα που παίρνουν άλλοι γιατί μπορεί να μην είναι κατάλληλα για την δική μας περίπτωση και να έχουν πολύ άσχημες επιπτώσεις στον οργανισμό μας.

Αλλοι τρόποι αντιμετώπισης της αϋπνίας

Υπάρχουν στο εμπόριο συμπληρώματα διατροφής που ίσως σε βοηθήσουν στο συγκεκριμένο πρόβλημα. Γνωστά είναι και τα συμπληρώματα μελατονίνης που ρυθμίζουν τον ύπνο και τον καρδιακό ρυθμό. Για να μην έρθετε όμως αντιμέτωπος/η με απρόβλεπτες παρενέργειες συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας πριν τη χρήση τους, ειδικά εάν λαμβάνετε ταυτόχρονα κάποια άλλη θεραπευτική αγωγή.

Φυσικοί τρόποι αντιμετώπισης της αϋπνίας

• Βαλεριάνα

Η βαλεριάνα είναι πολύ γνωστή σε όλους μας για τις ηρεμιστικές και χαλαρωτικές της ιδιότητες. Το χρησιμοποιούν ως υπνωτικό ή αντισπασμωδικό. Είναι πολύ αποτελεσματικό για την αϋπνία και το βρίσκει κανείς είτε σε μορφή τσαγιού είτε ως συμπλήρωμα διατροφής.

• Χαμομήλι

Επίσης γνωστό από αρχαιοτάτων χρόνων και αποτελεσματικό για το συγκεκριμένο πρόβλημα της αϋπνίας. Έχει την ιδιότητα να ηρεμεί, να χαλαρώνει τα νεύρα και να βοηθάει στον καλό ύπνο. Το συναντάμε επίσης σε μορφή αφεψήματος αλλά αποφεύγουμε την υπερκατανάλωση γιατί μπορεί να οδηγήσει σε εμετό ή αϋπνία.

Άλλες συμβουλές για ήρεμο ύπνο

1. Έχετε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ύπνου, κάθε μέρα. Δηλαδή ξυπνήστε την ίδια ώρα κάθε μέρα και κοιμηθείτε περίπου την ίδια ώρα το βράδυ εάν είναι εφικτό.
2. Αποφύγετε να κοιμηθείτε μεσημέρι ή απόγευμα ώστε να είναι πιο εύκολο το βράδυ να σας πάρει ο ύπνος.
3. Βάλτε την άσκηση στην καθημερινότητά σας. Θα κουραστείτε και μετά θα έχετε την ανάγκη να χαλαρώσετε και να κοιμηθείτε.
4. Το βράδυ πέφτοντας για ύπνο χαμηλώστε τα φώτα και αποφύγετε την τηλεόραση. Το έντονο φως και η ένταση του ήχου μπορεί να σας ξαγρυπνήσουν.
5. Φροντίστε να μην έχει το δωμάτιο σας πάνω από 20 βαθμούς κελσίου. Ιδανικές θερμοκρασίες ύπνου είναι 18-20.
6. Μη φάτε αργά το βράδυ και σε καμία περίπτωση καυτερά ή βαριά φαγητά που θα σας προκαλέσουν δυσφορία και ανήσυχο ύπνο.
7. Μια ώρα πριν τον ύπνο προετοιμάστε τον οργανισμό σας κάνοντας ένα ζεστό μπάνιο ή διαβάζοντας ένα βιβλίο.
8. Επισκεφτείτε την κρεβατοκάμαρα μόνο όταν είστε ήδη νυσταγμένος και έτοιμος για ύπνο.