Γλαύκωμα (Πρόβλημα Όρασης) | Μπορεί να ευθύνεται το Bodybuilding ;

Σήμερα θα ασχοληθούμε με ένα θέμα για το οποίο μας επισημάνθηκε ιδιαίτερο ενδιαφέρον από αρκετούς αναγνώστες μας. Τα προβλήματα της όρασης είναι αρκετά συχνά στην άρση βαρών και στο bodybuilding … σχετίζονται όμως πραγματικά με την σωματική καταπόνηση μιας τόσο έντονης άσκησης ;

Δεν αποτελεί καινούρια πληροφορία ότι η άσκηση υπερβολικής πίεσης (όπως για παράδειγμα συμβαίνει κατά την άρση βαρών ή ακόμα και κατά το παίξιμο ενός πνευστού οργάνου) μπορεί να ανεβάσει την πίεση των ματιών προκαλώντας σοβαρά προβλήματα.

Τα ερωτηματικά όμως παραμένουν …

Είναι το bodybuilding που θα προκαλέσει ένα σοβαρό πρόβληματα στα μάτια … ή το πρόβλημα προϋπήρχε ;

Μήπως η υπερβολική πίεση που ασκείται στο σώμα από την άρση βαρών προωθεί/επιταχύνει την εμφάνιση ορισμένων παθήσεων σε άτομα με γενετική προδιάθεση ;

Μπορεί να δημιουργήσει σοβαρή βλάβη στα μάτια ακόμα και σε άτομα με “φαινομενικά” κανένα πρόβλημα & καμία προδιάθεση ;

Για να απαντηθούν υπεύθυνα αυτά τα ερωτήματα απαιτείται αρχικά μια στοιχειώδης ενημέρωση, ώστε να κατανοήσουμε την “αντίδραση” του οργανισμού μας κατά την άρση ενός μεγάλου φορτίου  βάρους.

Προπονητική Διαδικασία Άρσης Βαρών & Bodybuilding

Πολλοί είναι εκείνοι – που ενώ επιθυμούν να ξεκινήσουν ένα άθλημα όπως η άρση βαρών ή το bodybuilding – τελικά αποθαρρύνονται από τον φόβο τραυματισμών.

Ωστόσο το bodybuilding & η άρση βαρών (όπως άλλωστε συμβαίνει και με το καθετί) έχει κάποιους βασικούς κανόνες για τη σωστή εκπόνησή του. Ο λάθος χειρισμός των οργάνων, η λανθασμένη στάση του σώματος, ακόμα και η λάθος αναπνοή μπορούν να οδηγήσουν το σώμα σε τραυματισμούς (και μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις αρκετά σοβαρούς ή ακόμα και μόνιμους).

Για την αποφυγή λοιπόν τραυματισμών είναι σημαντικό – ειδικά για τους αρχάριους – η καθοδήγηση από έναν ειδικό !

Η άρση βαρών απαιτεί πολλή υπομονή, σωστή ενημέρωση και – φυσικά – κατάλληλη προετοιμασία. Η προπόνηση στηρίζεται σε τεχνικές – οι οποίες διδάσκονται – και που επιτρέπουν τη σωστή διαχείρηση της πίεσης την οποία υφίσταται το σώμα κατά την άρση ενός μεγάλου φορτίου.

Ένα μεγάλο (και σοβαρό) λάθος που γίνεται από το μεγαλύτερο μέρος του κοινού, είναι πως συγχέει την προπόνηση αποκλειστικά και μόνο με το τελικό βάρος φορτίου που επιτυγχάνει να σηκώσει.

Ναι. Το φορτίο παίζει κάποιον (αρκετά σημαντικό) ρόλο, αλλά όχι τον καθοριστικό ! Η προπόνηση στηρίζεται σε ένα σωρό ασκήσεις που γυμνάζουν πολλές μυϊκές ομάδες του σώματος και που απαιτούν ανταπόκριση ώστε να επιτευχθεί τελικά η άρση του βάρους.

Pull ups & squats απαρτίζουν ένα βασικό κομμμάτι της προπόνησής σου και “γυμνάζουν” συγκεκριμένους μύες του σώματος που θα πρέπει να είναι πολύ δυνατοί ώστε να μην οδηγηθεί το άτομο σε τραυματισμό όταν επιχειρήσει την ανύψωση ενός τόσο μεγάλου φορτίου.

Ένας τρόπος – ειδικά για έναν άπειρο στον χώρο αυτό – για να “τσεκάρει” τις δυνάμεις του και να καθορίσει την προπόνησή του κάποιος, είναι να ξεκινήσει από ένα αρκετά χαμηλό φορτίο και να επιχειρήσει μικρή & σταδιακή αύξηση αυτού.

Σημαντικό είναι να μην είσαι ανυπόμονος.

Η διαδικασία απαιτεί χρόνο και – όπως ήδη αναφέραμε – απαιτεί υπομονή !

Ακόμα και έμπειροι στον χώρο δε θα επιχειρήσουν απότομο “στρεσάρισμα” του σώματός τους με υπερβολικά μεγάλο φορτίο.

Σε περίπτωση που επιθυμείς να ανεβάσεις την ένταση της προπόνησής σου μπορείς απλά να μειώσεις τον χρόνο ξεκούρασης ανάμεσα στα σετ.

Άσκηση & Πρόβλημα Όρασης (Γλαύκωμα/Glaucoma)

Άρθρο που δημοσιεύτηκε στο “Archives of Ophthalmology” τονίζει τον συσχετισμό μεταξύ της άρσης βαρών και του κινδύνου εμφάνισης γλαυκώματος.

Τι είναι όμως το γλαύκωμα (Glaucoma) ;

Μπορεί να μην το γνωρίζεις όμως, το γλαύκωμα (Glaucoma), αποτελεί τη δεύτερη πιο κοινή αιτία τύφλωσης σε παγκόσμιο επίπεδο !

Απαιτείται έγκαιρη διάγνωση και κυρίως έγκαιρη θεραπεία και τακτική παρακολούθηση ώστε να μπορέσει ο πάσχων να βοηθηθεί.

Ως πάθηση στα πρώτα του στάδια, το γλαύκωμα, μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να παραμένει ασυμπτωματική. Αυτό – δυστυχώς – δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την έγκαιρη διάγνωση και την πρόληψη των “χειρότερων σεναρίων”.

Το γλαύκωμα προσβάλλει τα οπτικά νεύρα στο μάτι. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, αυτά τα νεύρα λαμβάνουν τα οπτικά ερεθίσματα και τα μεταδίδουν ως σήμα στον εγκέφαλο όπου γίνεται η αποκωδικοποίησή τους από τον ινιακό λοβό του εγκεφάλου. Στην πάθηση του γλαυκώματος (Glaucoma) – πάθηση που προσβάλλει εκατομμύρια ανθρώπους – η υψηλή πίεση των υγρών που βρίσκονται στο εσωτερικό μέρος του οφθαλμού οδηγεί σε προοδευτική βλάβη & τελικά καταστροφή του οπτικού νεύρου.

Είναι μια πάθηση αρκετά “ύπουλη” και κυρίως πολύ σοβαρή, αφού τελικά οδηγεί στην ολοκληρωτική καταστροφή του οπτικού νεύρου και άρα την τύφλωση του ατόμου.

Ωστόσο είναι μια πάθηση που δεν έχει ραγδαία εξέλιξη, αλλά αντιθέτως εξελίσσεται (συνήθως) αργά μέσα στο χρόνο. Προοδευτικά δηλαδή επέρχεται η καταστροφή του οπτικού νεύρου, και μάλιστα στα αρχικά στάδια ο ασθενής συνήθως δεν εμφανίζει καθόλου συμπτώματα.

Η αυξημένη όμως ενδοφθάλμια πίεση (πίεση των εσωτερικών υγρών του ματιού) υποσκάπτει την υγεία του και τελικά το καταστρέφει. Μιλώντας για αυξημένη πίεση, αξίζει να αναφέρουμε ότι, μιλάμε για πίεση ανώτερη των 22 mmHg.

Ποια τα Βασικά Αίτια Εκδήλωσης της Νόσου ;

Το γλαύκωμα πυροδοτείται ως ασθένεια από την αδυναμία απαγωγής του υγρού στο εσωτερικό των οφθαλμών. Αυτό έχει ως συνέπεια την κατακόρυφη αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης που ασκείται στο οπτικό νεύρο, και άρα την σταδιακή φθορά & καταστροφή του.

Δυστυχώς πρόκειται για βλάβη “Μη Αναστρέψιμη” !!!

Όταν το νεύρο υποστεί καίρεια βλάβη, τότε το άτομο οδηγείται σε μόνιμη απώλεια όρασης/τύφλωση.

Σημαντικοί λόγοι που συνήθως “προμυνήουν” τον ερχομό αυτής της ύπουλης (και ασυμπτωματικής) πάθησης είναι οι ακόλουθοι :

• η κληρονομικότητα / γενετική προδιάθεση
• η μυωπία
• ο τραυματισμός του οφθαλμού
• οι φλεγμονές του οφθαλμού
• οι αγγειακές παθήσεις
• ο σακχαρώδης διαβήτης
• η αρτηριακή υπέρταση
• η  μακροχρόνια χορήγηση οφθαλμικής κορτιζόνης (κολλύρια)
• η άρση μεγάλων βαρών
• η αυξηση της πίεσης (από υπερπροσπάθεια του ατόμου για κάτι)

Επίσης πολλές μελέτες δείχνουν μεγαλύτερη “προτίμηση” της πάθησης αυτής προς τη μαύρη φυλή αλλά και τα άτομα 3ης ηλικίας (χωρίς όμως αυτό να είναι απόλυτο).

Μια έρευνα επίσης καταδεικνύει συσχετισμό της βεβαρυμένης σωματικής καταπόνησης/άσκησης με την εκδήλωση της νόσου. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στους “συνήθεις υπόπτους” … άρση βαρών & bodybuilding. Έρευνες έχουν δείξει και άτομα που εκδήλωσαν το νόσημα εξαιτίας της γιόγκα (yoga) και κυρίως της εφαρμογής των headstands (στηρίξεις στο κεφάλι).

Στην προπόνηση της άρσης βαρών η λανθασμένη αναπνοή μπορεί επίσης να αυξήσει την ενδοφθάλμια πίεση με αποτέλεσμα τον τραυματισμό του οπτικού νεύρου.

Συγκεκριμένα ένα κοινό λάθος που κάνουν οι αρχάριοι κυρίως στην άρση βαρών είναι να κρατούν την αναπνοή τους στην προσπάθειά τους να ανυψώσουν το μεγάλο φορτίο. Αυτό αυξάνει την ενδοκρανιακή πίεση και – όπως προαναφέραμε – μπορεί να οδηγήσει στην πάθηση του γλαυκώματος.

Αυτό όμως δεν είναι απόλυτο. Στην περίπτωση έμπειρων αθλητών, μπορεί όντως η άρση μεγάλου φορτίου να αυξήσει την ενδοκρανιακή και ενδοφθάλμια πίεση, αλλά προκαλώντας μόνο προσωρινό τραυματισμό.

Αυτό έχει να κάνει κυρίως με την καλή υγεία του ατόμου. Στην περίπτωση ωστόσο γενετικής προδιάθεσης μπορεί να πυροδοτηθεί η νόσος προκαλώντας στο άτομο σταδιακή απώλεια της όρασής του.

Καταλήγοντας όμως σε ένα συμπέρασμα θα λέγαμε ότι στην πλειοψηφία τους, οι έμπειροι αθλητές, δεν κινδυνεύουν. Γνωρίζοντας τις τεχνικές ανύψωσης μεγάλου φορτίου και κυρίως δουλεύοντας σωστά την αναπνοή τους κατά την εφαρμογή της άσκησης, δεν κινδυνεύουν από τραυματισμούς.

Τι Περιλαμβάνει η Θεραπεία του Γλαυκώματος ;

Βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική θεραπεία του γλαυκώματος είναι πρωτίστως η αναγνώριση του ίδιου του προβλήματος. Ως ασυμπτωματική νόσος (ειδικά στα πρώτα της στάδια), το γλαύκωμα (Glaucoma), είναι δύσκολο να διαγνωστεί … και μάλιστα εγκαίρως. Μετά τα 40 έτη – και ειδικά σε άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση ή που ασκούν μεγάλη σωματική πίεση στον οργανισμό τους – απαιτείται τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος.

Η θεραπεία συνήθως γίνεται με τη χορήγηση σταγόνων (κολλυρίων), ή ακόμα και με επεμβατικές μεθόδους (θεραπεία laser ή χειρουργική επέμβαση) όταν η φαρμακευτική αγωγή δεν αποδίδει επαρκώς.

Ίσως να κατορθώσεις να αναγνωρίσεις εγκαίρως το γλαύκωμα όταν παρατηρήσεις σταδιακή απώλεια της περιφερειακής όρασής σου. Ένα από τα πρώτα συμπτώματα (αν και δυσδιάκριτο για πολλούς ασθενείς) είναι η απώλεια της όρασης στο σημείο κοντά στη μύτη. Ωστόσο η αργή εξέλιξη της νόσου και η απουσία άλλων συμπτωμάτων δεν επιτρέπουν την εύκολη διάγνωση του προβλήματος.

Κάθε άνθρωπος είναι πιθανό να εμφανίσει γλαύκωμα, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή άλλων καθοριστικών παραγόντων. Ωστόσο – όπως τονίσαμε και προηγουμένως – υπάρχουν παράγοντες που εντείνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου.

Είναι πολύ σημαντικό – κατόπιν συνεννόησης με τον προσωπικό σου οφθαλμίατρο και με βάση το ιατρικό ιστορικό σου – να καθορίσεις τη συχνότητα των ιατρικών ελέγχων που θα πρέπει να εφαρμόζεις (ειδικά μετά από την ηλικία των 40 ετών).

Σε ορισμένες περιπτώσεις το γλαύκωμα – ειδικά σε πιο προχωρημένο στάδιο της νόσου – μπορεί να προκαλέσει ισχυρά & ξαφνικά συμπτώματα. Μερικά από τα πλέον συνληθη είναι τα εξής :

• θολή όραση
• κόκκινα μάτια
• ναυτία
• πόνος στα μάτια

Στην περίπτωση αυτή απαιτείται άμεση επικοινωνία με τον γιατρό σου ή μετάβαση σε ένα νοσοκομείο.

Σε γενικές γραμμές, η εξέταση που πραγματοποιείται για την πρόληψη κατά του γλαυκώματος, είναι απλή και ανώδυνη. Μετά τη χορήγηση ορισμένων ειδικών οφθαλμολογικών σταγόνων που διευρύνουν την κόρη, ελέγχεται από τον γαιτρό η περιφερειακή όραση του ατόμου (με εξέταση του εύρους του οπτικού του πεδίου).