Διαιτητικό λίπος : Τελικά είναι καλό ή κακό ;

Τι είναι το λίπος & γιατί έχει πάρει τόσο κακή σημασία ;

Επισκόπηση

Μπορεί όλοι στο άσκουσμα της λέξης “λίπος” να τρέμουμε, αλλά στην πραγματικότητα, το λίπος, είναι ένα πολύτιμο στοιχείο για τον οργανισμό μας. Μπορεί λοιπόν να πιστεύουμε πως το λίπος μόνο κακό μπορεί να κάνει στην υγεία μας … αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια !

(!!!) : Το λίπος είναι μια θρεπτική ουσία που ο οργανισμός μας την έχει ανάγκη όσο και τα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και φυτικές ίνες) ! Μάλιστα, οι ειδικοί προειδοποιούν, πως η παντελής απουσία των λιπών από τη διατροφή μας μπορεί να είναι εξίσου καταστροφική για τον οργανισμό μας με την υπερβολική κατανάλωσή τους !

Είναι δηλαδή τα λίπη αναγκαία για το σώμα μου και τη σωστή λειτουργία του ;

Η απάντηση είναι ΝΑΙ ! Το διαιτητικό λίπος είναι βασικό στοιχείο μιας υγιούς και ισορροπημένης διατροφής. Όπως οι υδατάνθρακες, έτσι και τα λίπη, παρέχουν στον οργανισμό σημαντικά ποσά ενέργειας – απαραίτητα για τη βασική λειτουργία του οργανισμού και την υγιή κυτταρική ανάπτυξή του.

Επίσης, είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναφέρουμε, πως η σωστή κατανάλωση διαιτητικού λίπους βοηθάει στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος στα φυσιολογικά επίπεδα, προφυλάσσει τα όργανα και διευκολύνει τη σωστή λειτουργία τους, και τέλος, παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή σημαντικών ορμονών που χρειάζεται το σώμα.

Επίσης, σε μερικές περιπτώσεις, είναι απαραίτητη η κατανάλωση διαιτητικών λιπών σε ένα γεύμα, για την καλύτερη και μεγαλύτερη απορρόφηση ορισμένων θρεπτικών συστατικών του γεύματος αυτού !

Υπάρχουν δηλαδή “καλά” και “κακά” λίπη ;

Στην ουσία – στη διατροφή μας – συναντάμε 4 διαφορετικά είδη λιπαρών. Αυτά είναι :

τα κορεσμένα λιπαρά
τα μονοακόρεστα λιπαρά
τα πολυακόρεστα λιπαρά
τα τρανς λιπαρά

Και τα 4 αυτά είδη λιπαρών είναι τελείως διαφορετικά, με τελείως διαφορετική χημική δομή, με τελείως διαφορετικές φυσικές ιδιότητες … και φυσικά με τελείως διαφορετικό αντίκτυπο στον οργανισμό και στην υγεία μας !

Στην ερώτηση λοιπόν αν μπορούμε να χωρίσουμε τα λιπαρά διατροφικά στοιχεία σε “καλά” και σε “κακά”, η απάντηση είναι ΝΑΙ ! Υπάρχουν λιπαρά στοιχεία που είναι απαραίτητα στη διατροφή μας για τη διατήρηση ενός υγιούς οργανισμού, και υπάρχουν και λιπαρά στοιχεία που καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωσή τους !

(!!!) : Τα κακά λιπαρά τα συναντάμε συνήθως σε στερεά μορφή όταν βρίσκονται σε θερμοκρασία δωματίου … σε αντίθεση με τα καλά λιπαρά που βρίσκονται σε υγρή μορφή σε θερμοκρασία περιβάλλοντος !

(!!!) : Τα κακά λιπαρά είναι τα κορεσμένα και τα τρανς λιπαρά, ενώ τα καλά λιπαρά είναι τα μονοακόρεστα και τα πολυακόρεστα λιπαρά !

Όπως ήδη αναφέραμε και προηγουμένως, δεν έχουν όλα τα λιπαρά στοιχεία τις ίδιες φυσικές ιδιότητες και άρα – όπως είναι αναμενόμενο – δεν έχουν και την ίδια επίδραση στον οργανισμό μας.

(!!!) : Υπάρχουν λιπαρά που έχουν ξεκάθαρη αρνητική επίδραση στα επίπεδα της χοληστερόλης μας (αυτά είναι τα λεγόμενα κακά λιπαρά) και την οδηγούν σε αύξηση με αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου για σοβαρά νοσήματα, ενώ υπάρχουν και λιπαρά με θετική επίδραση στα επίπεδα της χοληστερόλης μας (αυτά είναι τα λεγόμενα καλά λιπαρά) που μπορούν ακόμα και να οδηγήσουν στη μείωσή τους και στη βελτίωση της υγείας μας !

Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιων καλών λιπαρών είναι το ελαιόλαδο, καθώς και όλα τα προϊόντα με Ω3 καλά λιπαρά (όπως τα ψάρια, τα καρύδια, η καρύδα, το avocado και πολλά ακόμα).

Είναι όλα τα λιπαρά … “παχυντικά” ;

Τα λιπαρά είναι άρρηκτα συνδεδεμένα στο μυαλό μας με την παχυσαρκία και όχι άδικα. Πρόκειται για παχυντικά διατροφικά στοιχεία που ειδικά όταν καταναλώνονται σε υπερβολικό βαθμό και χωρίς μέτρο – είτε είναι κακά είτε ακόμα είναι καλά – μπορούν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας αλλά και στο σωματικό μας βάρος !

(!!!) : Κάθε γραμμάριο λίπους – είτε αναφερόμαστε σε κακά λιπαρά στοιχεία είτε αναφερόμαστε σε καλά λιπαρά στοιχεία – αποδίδει 9 θερμίδες !

Όπως είναι λοιπόν εύκολα αντιληπτό, η υπερβολική κατανάλωση λιπαρών στοιχείων στα γεύματά μας μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού μας βάρους με κίνδυνο ακόμα και για ανάπτυξη παχυσαρκίας, διαβήτη, κακής χοληστερόλης, καρδιαγγειακών νοσημάτων, εγκεφαλικών επεισοδίων και άλλων σοβαρών ή ακόμα και θανατηφόρων νοσημάτων !

Γιατί συνδυάζουμε στο μυαλό μας τα λίπη ως “απαγορευμένη” τροφή για αδυνάτισμα ;

Όπως ήδη αναφέραμε, τα λίπη – είτε πρόκειται για κακά λιπαρά στοιχεία είτε πρόκειται για καλά λιπαρά στοιχεία – έχουν υψηλή θερμιδική αξία, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε γραμμάριο λίπους που καταναλώνουμε αποδίδει στον οργανισμό μας πολλές θερμίδες !

(!!!) : Για να είμαστε όμως ακριβείς και για να μιλήσουμε με αριθμούς … ο πραγματικός λόγος που τα λίπη έχουν εντυπωθεί στο υποσυνείδητό μας ως απαγορευμένη τροφή και ως παχυντική τροφή, είναι γιατί “φορτώνουν” τον οργανισμό μας με 9 θερμίδες / γραμμάριο λίπους που καταναλώνουμε (σε αντίθεση με τις πρωτείνες και τους υδατάνθρακες που αποδίδουν μόλις 4 θερμίδες / γραμμάριο) !

Για να γίνει αυτό πιο εύκολα αντιληπτό στον κόσμο, αρκεί να πούμε πως για να “κάψουμε” 100 θερμίδες (δηλαδή περίπου 11,111 γραμμάρια λίπους) πρέπει να κάνουμε έντονο τρέξιμο για απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου (ανάλογα φυσικά και με άλλες παραμέτρους … όπως το σωματικό μας βάρος) !

Άρα τα λίπη είναι κάτι το “μη αποδεκτό” για μια υγιεινή διατροφή και για ένα αδύνατο σώμα ;

Φυσικά ΟΧΙ !!! Τα λίπη είναι απαραίτητα για μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή … πρόκειται μάλιστα για βασικό κομμάτι αυτής ! Δεν είναι καθόλου τυχαίο που η μεσογειακή διατροφή θεωρείται η “βασίλισσα” των διατροφών, και αυτό γιατί στηρίζεται στην κατανάλωση καλών λιπαρών – όπως είναι τα ψάρια, τα θαλασσινά, οι ξηροί καρποί … και φυσικά το αγνό παρθένο ελαιόλαδο !

ΣΥΜΒΟΥΛΗ : Φροντιζουμε να επιλεγουμε τροφιμα που ειιναι πλουσια σε μονοακορεστα και πολυακορεστα λιπαρα, και – εννοειται – αποφευγουμε την καταναλωση κορεσμενων και τρανς λιπαρων !

Μια διατροφή βασισμένη στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής άλεσης, οσπρίων, γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλών σε λιπαρά, πουλερικών, ψαριών, ξηρών καρπών και χαμηλή σε ζαχαρώδη, σε κόκκινο κρέας, σε αλκοολούχα ποτά, σε αναψυκτικά, σε τρόφιμα πλούσια σε νάτριο και σε επεξεργασμένα τρόφιμα, μπορεί να “χτίσει” έναν πολύ γερό οργανισμό και να εξασφαλίσει ένα γερό και καλοσχηματισμένο σώμα … ΧΩΡΙΣ ΠΕΡΙΤΤΑ ΚΙΛΑ !!!

Μερικά βασικά παραδείγματα λιπαρών στοιχείων & αντίστοιχων τροφίμων

Ας δώσουμε μερικά παραδείγματα για να είναι πιο εύκολα αναγνωρίσιμα στον κόσμο τα “καλά” λιπαρά (δηλαδή τα ευεργετικά για τον οργανισμό τρόφιμα) και τα “κακά” λιπαρά (δηλαδή τα απαγορευμένα και βλαβερά για τον οργανισμό τρόφιμα).

1η κατηγορία : ΜΟΝΟΑΚΟΡΕΣΤΑ ΛΙΠΑΡΑ