Θα ήταν χρήσιμο πριν προχωρήσουμε σε μία αναφορά που θα κάνουμε με αυτό το άρθρο στην κρεατινίνη να δώσουμε μία απάντηση σε μία πάγια ερώτηση που γίνεται από τα περισσότερα άτομα.
Είναι η κρεατινίνη κάτι το διαφορετικό από την κρεατίνη, υπάρχει κάποια διαφορά μεταξύ των δύο ή είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα;
Λοιπόν απαντώντας στην ερώτηση να πούμε ότι η κρεατινίνη είναι ένα διασπασμένο προιόν της φωσφορικής κρεατίνης και συνήθως παράγεται σε ένα σχετικά σταθερό ποσοστό από το σώμα (εξαρτώμενο από την μυική μάζα).
Η κρεατινίνη και η εκκαθάριση της αποτελούν το κύριο μέτρο της λειτουργίας του νεφρού.
Από την άλλη πλευρά η κρεατίνη είναι το συμπλήρωμα που λαμβάνεται από πολλά άτομα για την απόκτηση αντοχής και κυτταρικής μάζας του σώματος.
Νομίζω ότι τώρα πλέον έχοντας μία πιο καθαρή εικόνα μπορούμε να αναφέρουμε μερικά πράγματα για την κρεατινίνη.
Η κρεατινίνη αποτελεί ένα μόριο χημικού απόβλητου το οποίο παράγεται από την διαδικασία του μυικού μεταβολισμού.
Η κρεατινίνη παράγεται από την κρεατίνη, ένα υψηλής σημασίας μόριο για την παραγωγή ενέργειας στους μύες.
Ένα ποσοστό περίπου 2% της σωματικής κρεατίνης μετατρέπεται σε κρεατινίνη καθημερινά.
Η κρεατινίνη μεταφέρεται μέσω της ροής του αίματος στα νεφρά. Τα νεφρά φιλτράρουν την μεγαλύτερη ποσότητα κρεατινίνης και την αποβάλλουν μέσω των ούρων.
Λόγω του γεγονότος ότι η μυική μάζα είναι σχετικά σταθερή από μέρα σε μέρα, η παραγωγή κρεατινίνης υπό κανονικές συνθήκες παραμένει σχετικά αμετάβλητη σε ημερήσια βάση.
Γιατί ελέγχονται τα επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα;
Τα νεφρά διατηρούν την κρεατινίνη του αίματος σε ένα φυσιολογικό εύρος. Έχει βρεθεί ότι η κρεατινίνη αποτελεί έναν αρκετά αξιόπιστο δείκτη της λειτουργίας των νεφρών. Η αυξημένη κρεατινίνη σημαίνει μία μειωμένη νεφρική λειτουργία ή μία νεφρική ασθένεια.
Καθώς τα νεφρά καθίστανται προβληματικά, το επίπεδο της κρεατινίνης στο αίμα θα αυξηθεί λόγω του μειωμένου καθαρισμού της κρεατινίνης από τα νεφρά. Αφύσικα υψηλά επίπεδα κρεατινίνης θα μας προειδοποιούσαν λοιπόν για πιθανή προβληματική λειτουργία των νεφρών ή νεφρική ανεπάρκεια.
Είναι λοιπόν για αυτόν ακριβώς τον λόγο που γίνεται η εξέταση ρουτίνας μέσω της ανάλυσης αίματος, του επιπέδου κρεατινίνης στο αίμα.
Μία πλέον ασφαλής μέτρηση της νεφρικής λειτουργίας μπορεί να εκτιμηθεί με τον υπολογισμό της ποσότητας κρεατινίνης που καθαρίζεται από το σώμα μέσω των νεφρών.
Η αναφορά σε αυτό τον υπολογισμό γίνεται με τον όρο κάθαρση κρεατινίνης και εκτιμά το ποσοστό φιλτραρίσματος από τα νεφρά (ρυθμός σπειραματικής διήθησης ή GFR).
Η κάθαρση κρεατινίνης μπορεί να μετρηθεί με δύο τρόπους. Μπορεί να υπολογιστεί (εκτιμηθεί) από έναν τύπο ο οποίος χρησιμοποιεί το επίπεδο ορού (αίμα) κρεατινίνης, το βάρος του ασθενούς, και την ηλικία. Ο τύπος είναι 140 μείον την ηλικία του ασθενούς σε χρόνια, επί το βάρος του σε χιλιόγραμμα (επί 0.85 για γυναίκες), διαιρούμενο με 72 φορές το επίπεδο ορού κρεατινίνης εκφρασμένο σε mg/dL. Η κάθαρση της κρεατινίνης μπορεί επίσης να μετρηθεί με πιο άμεσο τρόπο συλλέγοντας ένα 24ωρο δείγμα ούρων και στην συνέχεια λαμβάνοντας ένα δείγμα αίματος. Τα επίπεδα κρεατινίνης τόσο στα ούρα όσο και στο αίμα προσδιορίζονται και συγκρίνονται. Η φυσιολογική κάθαρση κρεατινίνης για υγιείς γυναίκες κυμαίνεται στα
88-128 mL/min και στα 97 -137 mL/min σε άνδρες (τα φυσιολογικά επίπεδα πιθανόν να διαφέρουν ελαφρά μεταξύ εργαστηρίων).
Το επίπεδο αζώτου ουρίας αίματος (BUN) είναι ένας άλλος δείκτης λειτουργίας των νεφρών. Η ουρία αποτελεί επίσης ένα μεταβολικό υποπροϊόν το οποίο μπορεί να αυξηθεί στην περίπτωση μειωμένης νεφρικής λειτουργίας. Ο λόγος του BUN προς την κρεατινίνη σε γενικές γραμμές παρέχει ακριβή πληροφορία σχετικά με την λειτουργία των νεφρών την πιθανή υποκείμενη αιτία αυτών (νεφρών) εφόσον συγκριθεί με μόνο την κρεατινίνη. Τα ποσοστά του BUN αυξάνονται επίσης με την αφυδάτωση.
Πρόσφατα αυξημένα επίπεδα κρεατινίνης σε βρέφη συνδέθηκαν με βακτηριαιμία, ενώ αυξημένα επίπεδα σε ενήλικες άνδρες συνδέθηκαν με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη.
Ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα κρεατινίνης;
Τα φυσιολογικά επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα είναι περίπου 0.6 έως 1.2 milligrams (mg) ανά δέκατο λίτρου (dL) σε ενήλικες άνδρες και 0.5 έως 1.1. milligrams (mg) ανά δέκατο λίτρου (dL) σε ενήλικες γυναίκες. (Στο μετρικό σύστημα, ένα milligram είναι μονάδα βάρους ίσο με ένα χιλιοστό ενός gram, και ένα δέκατο λίτρου είναι μονάδα όγκου ίση με το ένα δέκατο του λίτρου).
Τί θεωρείται ως υψηλό επίπεδο κρεατινίνης ;
- Ένα άτομο με μόνο ένα νεφρό είναι δυνατό να έχει ένα φυσιολογικό επίπεδο μεταξύ 1.8 ή 1.9.
- Τα επίπεδα της κρεατινίνης τα οποία παρουσιάζουν την τιμή 2.0 ή υψηλότερη σε μωρά και 5.0 ή περισσότερο σε ενήλικες είναι δυνατόν να υποδηλώνουν σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια.
- Η ανάγκη αιμοκάθαρσης για την απομάκρυνση αποβλήτων από το αίμα βασίζεται σε αρκετές θεωρήσεις συμπεριλαμβανομένων των BUN, επιπέδων κρεατινίνης, του επιπέδου καλίου και της ποσότητας υγρών που κατακρατούνται από τον ασθενή.
Ποια είναι τα συμπτώματα που συνδέονται με υψηλά επίπεδα κρεατινίνης;
Τα συμπτώματα νεφρικής ανεπάρκειας διαφέρουν ευρέως. Γενικά δεν συσχετίζονται με το επίπεδο κρεατινίνης στο αίμα.
- Μερικά άτομα είναι δυνατόν να έχουν τυχαίο εύρημα σοβαρής νεφρικής ασθένειας και αυξημένη κρεατινίνη σε συνηθισμένη ανάλυση αίματος χωρίς να έχουμε οιαδήποτε συμπτώματα.
- Σε άλλους, ανάλογα με την αιτία του προβλήματος διάφορα συμπτώματα προβληματικής λειτουργίας των νεφρών είναι δυνατόν να παρουσιάζονται και να περιλαμβάνουν:
- Αίσθηση αφυδάτωσης
- Κούραση
- Πρήξιμο (οίδημα)
- Λαχάνιασμα
- Σύγχυση, ή
- Πολλά άλλα μη ειδικά συμπτώματα (για παράδειγμα, ναυτία, έμετο, νευροπάθεια, και ξηροδερμία).
Τί προκαλεί αυξημένα (υψηλά) επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα;
Οποιαδήποτε κατάσταση που υπομονεύει την λειτουργία των νεφρών είναι πιθανόν να αυξήσει το επίπεδο κρεατινίνης στο αίμα. Είναι ενδιαφέρον να αναγνωρίζουμε κατά πόσον η διαδικασία που οδηγεί σε δυσλειτουργία των νεφρών (νεφρική ανεπάρκεια, αζοτεμία) είναι μακράς διάρκειας ή πρόσφατη. Πρόσφατες αυξήσεις μπορούν να αντιστραφούν και να θεραπευτούν.
Οι πλέον κοινές αιτίες μακρόχρονης (χρόνιας) ασθένειας νεφρών σε ενήλικες είναι
- Υψηλή πίεση αίματος και
- Διαβήτης.
Άλλες αιτίες αυξημένων επιπέδων κρεατινίνης αίματος είναι:
- Ορισμένα φάρμακα μπορούν σε ορισμένες περιπτώσεις να προκαλούν αυξημένα επίπεδα κρεατινίνης.
- Κρεατινίνη ορού μπορεί επίσης προσωρινά να αυξηθεί μετά από έγχυση στο στομάχι μεγάλης ποσότητας διατροφικού αίματος. Για αυτόν τον λόγο σε μερικές περιπτώσεις η διατροφή παίζει ρόλο στην μέτρηση κρεατινίνης.
- Νεφρικές λοιμώξεις, ραβδομυόλυση (ανώμαλη μυική διάσπαση) και παρεμπόδιση της ουρικής διόδου, μπορούν επίσης να αυξήσουν τα επίπεδα κρεατινίνης.
Ποιος/ά έχει χαμηλά ή υψηλά επίπεδα κρεατινίνης;
- Μυώδεις νέοι ή ενήλικες μέσης ηλικίας μπορούν να έχουν περισσότερη κρεατινίνη στο αίμα τους από ότι η φυσιολογική τιμή για το μεγαλύτερο μέρος πληθυσμού.
- Ηλικιωμένα άτομα μπορεί να έχουν λιγότερη κρεατινίνη στο αίμα τους από ότι οι φυσιολογικές τιμές. Τα βρέφη έχουν φυσιολογικά επίπεδα περίπου 0.2 ή περισσότερο, που εξαρτάται από την μυική ανάπτυξη.
- Σε άτομα με υποσιτισμό, σοβαρή απώλεια βάρους και μακρόχρονες ασθένειες, η μυική μάζα τείνει να μειώνεται με την διάρκεια του χρόνου και για αυτό τον λόγο το επίπεδο της κρεατινίνης τους μπορεί να είναι χαμηλότερη από ότι αναμένεται για την ηλικία τους.
Πώς να μειώσετε μόνοι σας τα επίπεδα κρεατινίνης
- Περικόψτε την εντατική άσκηση
Η άσκηση συνήθως είναι μία καλή διαδικασία, αλλά εάν υπερβαίνετε τα όρια μπορεί να “ενοχλήσετε” την κρεατινίνη σας. Για όσο διάστημα ο μυικός μεταβολισμός παράγει κρεατινίνη, η υπερ-χρησιμοποίηση των μυικών ομάδων μέσω εντατικής δραστηριότητας πιθανόν να αυξήσει τα επίπεδα.
Μία μελέτη δείχνει ότι εντατική άσκηση αυξάνει τα επίπεδα της κρεατινίνης σαν μία ανταπόκριση σε αυξημένη μυική διάσπαση, τουλάχιστον προσωρινά.
- Μην λαμβάνετε συμπληρώματα που περιέχουν κρεατίνη
Η κρεατίνη είναι μία φυσική ένωση σχηματιζόμενη στο συκώτι σας. Μεταφέρεται στους μύες σας όπου χρησιμοποιείται για ενέργεια. Μη χρησιμοποιούμενη κρεατίνη που δεν χρησιμοποιείται για ενέργεια μετατρέπεται σε κρεατινίνη, ένα προϊόν χαρακτηριζόμενο ως απόβλητο.
Επιπλέον της φυσικής της μορφής, η κρεατίνη διατίθεται επίσης ως συμπλήρωμα λαμβανόμενο από το στόμα. Μερικοί αθλητές χρησιμοποιούν αυτά τα συμπληρώματα για να βοηθήσουν να ενισχυθεί οι αθλητικές τους επιδόσεις. Όπως ακριβώς συμβαίνει με την φυσική κρεατίνη, τα συμπληρώματα που περιέχουν αυτή την ουσία παράγουν κρεατινίνη.
Οποιοσδήποτε επιθυμεί να μειώσει τα επίπεδα κρεατινίνης δεν θα πρέπει να κάνει χρήση συμπληρωμάτων κρεατίνης.
- Μειώστε την πρόσληψη πρωτείνης
Η έρευνα δείχνει ότι καταναλώνοντας μεγάλες ποσότητες πρωτεϊνης είναι δυνατόν να αυξήσετε τα επίπεδα κρεατινίνης, τουλάχιστον προσωρινά.
Ειδικότερα το μαγειρεμένο κόκκινο κρέας μπορεί να αυξήσει την κρεατινίνη. Η θερμότητα από το μαγείρεμα προκαλεί την κρεατίνη, η οποία συναντάται στο κρέας, να παράγει κρεατινίνη.
Άτομα με δίαιτες υψηλές σε κόκκινο κρέας ή άλλες πηγές πρωτεινών, συμπεριλαμβανομένων των γαλακτοκομικών, μπορεί να έχουν υψηλότερα επίπεδα κρεατινίνης από άτομα που καταναλώνουν μικρότερες ποσότητες από αυτές τις τροφές.
- Καταναλώστε περισσότερες ίνες
Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστεί η επίδραση των ινών στα επίπεδα της κρεατινίνης. Αλλά μία έρευνα έδειξε σημαντικές μειώσεις σε επίπεδα κρεατινίνης σε άτομα με χρόνια νεφρική ασθένεια όταν κατανάλωσαν περισσότερες ίνες.
Οι ίνες μπορούν να βρεθούν σε πολλές τροφές, συμπεριλαμβανομένων:
- Φρούτων
- Λαχανικών
- Προϊόντων ολικής άλεσης
- Όσπριων
- Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για την ποσότητα υγρών που θα πρέπει να πίνετε
Η αφυδάτωση μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα κρεατινίνης. Η πρόσληψη υγρών μπορεί να αποτελεί ένα σοβαρό θέμα για άτομα που πάσχουν από νεφρική ασθένεια.
Μιλήστε με τον γιατρό σας για την ποσότητα νερού και άλλων υγρών που θα πρέπει να καταναλώνετε σε ημερήσια βάση, καθώς και για τον χρόνο που θα πρέπει να πίνετε όλα αυτά τα υγρά.
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου μόνον η κρεατινίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για προσδιορίσει την λειτουργία των νεφρών;
Αυτή είναι μία ενδιαφέρουσα ερώτηση.
Να θυμάστε ότι υπάρχει μία διαφορά παρατηρώντας την κρεατινίνη στο αίμα σας (αποκαλούμενη “κρεατινίνη ορού”) και εξετάζοντας την κρεατινίνη στα ούρα σας (αποκαλούμενη “κάθαρση κρεατινίνης”). Αυτές οι δύο διαδικασίες αποτελούν δύο διαφορετικά εργαστηριακά τεστ.
Η κρεατίνη ορού είναι μέρος μίας συνήθους εργαστηριακής αναφοράς, ενώ η κάθαρση κρεατινίνης όχι.
Η κάθαρση της κρεατινίνης απαιτεί ένα χρονομετρημένο δείγμα ούρων. Όλα τα ούρα που πήρατε εντός μίας ειδικής περιόδου – συνήθως 24 ώρες – αποθηκεύονται (συλλέγονται) σε ένα δοχείο και υποβάλλονται σε τεστ. Το αποτέλεσμα δείχνει την ποσότητα της κρεατινίνης η οποία πέρασε από τα νεφρά σας στα ούρα σας. Βοηθά να φανεί πόσο καλά τα ούρα σας απομακρύνουν τα απόβλητα προιόντα από το αίμα σας.
Μπορεί ο γιατρός μου να ξέρει εάν τα νεφρά μου λειτουργούν σωστά εξετάζοντας την ποσότητα κρεατινίνης στο αίμα μου;
Όχι. Εξετάζοντας την ποσότητα κρεατινίνης στο αίμα σας δεν είναι και ο καλύτερος τρόπος να ελέγξετε την υγεία των νεφρών σας. Αυτός είναι ο λόγος που το επίπεδο κρεατινίνης στο αίμα σας επηρεάζεται από την ηλικία σας, το φύλο σας, και το μέγεθος του σώματος σας.
Με άλλα λόγια αυτό που θεωρείται ως “φυσιολογικό” εξαρτάται από αυτές τις παραμέτρους που αναφέρθηκαν πιο πάνω.)
Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίζετε εάν τα νεφρά σας λειτουργούν κανονικά είναι εξετάζοντας τον ρυθμό σπειραματικής διήθησης (glomerular filtration rate – GFR).
Το GFR είναι ένα εργαστηριακό τεστ ρουτίνας το οποίο μπορεί να υπάρχει στην αναφορά εξέτασης του αίματος σας. Το GFR είναι ο υπολογισμός που περιλαμβάνει την κρεατινίνη σας, από κοινού με την ηλικία σας, το φύλο σας, το γένος σας, και το βάρος σας. Ο αριθμός αυτός θα βοηθήσει τον γιατρό σας να γνωρίζει ένα υποφέρετε από νεφρική ασθένεια. Είναι δυνατόν να υποφέρετε από τα νεφρά σας εάν ο αριθμός GFR είναι:
- Κάτω από 60 για τρεις μήνες
- Μεγαλύτερος του 60 με σημάδια καταστροφής του νεφρού (έχοντας πρωτεϊνη στα ούρα σας αποτελεί ένδειξη καταστροφής του νεφρού).
Τί μπορώ να κάνω για να διατηρήσω το επίπεδο της κρεατινίνης μου σε φυσιολογικές τιμές;
Η κρεατινίνη αποτελεί μία αντανάκλαση διαδικασιών οι οποίες λαμβάνουν μέρος στο σώμα σας και στην λειτουργία των νεφρών σας.
Γενικά δεν ανταποκρίνεται σε αλλαγές τρόπου ζωής. Στην περίπτωση που έχετε μία αυξημένη κρεατινίνη αυτό οφείλεται σε προσωρινές καταστάσεις, όπως λοίμωξη νεφρών, και κατόπιν επανέρχεται στα φυσιολογικά της επίπεδα καθώς απομακρύνεται η λοίμωξη.
Στην περίπτωση που παρουσιάζει αυξημένες τιμές λόγω υποκείμενης χρόνιας κατάστασης, η οποία μπορεί να επηρεάσει την λειτουργία των νεφρών, όπως για παράδειγμα ο διαβήτης, τότε θα παρουσιάσει αλλαγές στην λειτουργία των νεφρών και είναι πιθανόν να σταθεροποιηθεί εάν/όταν η κατάσταση είναι υπό έλεγχο.
Επηρεάζονται τα επίπεδα κρεατινίνης από την ηλικία;
Τα επίπεδα κρεατινίνης σχετίζονται τόσο με την μυική μάζα όσο και με την λειτουργία των νεφρών. Όσο μεγαλώνετε στην ηλικία, η μυική σας μάζα μειώνεται αλλά τα νεφρά σας τείνουν να λειτουργούν λιγότερο αποτελεσματικά. Το καθαρό αποτέλεσμα είναι ότι δεν υπάρχει τόσο μεγάλη αλλαγή στα επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα με την πάροδο των χρόνων.
Μία σύνοψη που θα βοηθήσει να κατανοήσετε την κρεατινίνη
Η κρεατινίνη είναι ένα απόβλητο προϊόν παραγόμενο από το σώμα όταν η κρεατίνη, μία μεταβολική ουσία που βοηθά στην μετατροπή της τροφής σε ενέργεια, διασπάται.
- Συνήθως τα νεφρά σας βοηθούν στο φιλτράρισμα της κρεατινίνης εκτός του αίματος. Το απόβλητο προϊόν στην συνέχεια απομακρύνεται από το σώμα μέσω των ούρων.
- Υψηλά επίπεδα κρεατινίνης είναι δυνατόν να υποδηλώνουν πρόβλημα με τα νεφρά σας.
- Υψηλά επίπεδα κρεατινίνης μπορεί να είναι το αποτέλεσμα τακτικής κατανάλωσης υψηλής ποσότητας πρωτεϊνης ή η της συμμετοχής σας σε πολύ εντατική άσκηση.
- Συμπληρώματα κρεατίνης πιθανόν να αυξήσουν τα επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα και στα ούρα.
Leave A Comment